نیا باران زمین جای قشنگی نیست
من از اهل زمینم خوب میدانم
که اینجا گل در عقد زنبور است
ولی از یکطرف پروانه را دوست میدارد

 

 

 

 

 

 

 

نیا باران زمین جای قشنگی نیست
من از اهل زمینم خوب میدانم
که اینجا گل در عقد زنبور است
ولی از یکطرف پروانه را دوست میدارد

كاهو Lettuce

نام علمی lactuca sativa

 

 

كليات گياه شناسي


كاهو يكي از قديميترين سبزيجات دنيا است منشاء آن در هندوستان وآسياي مركزي مي باشد .

كاهو طبق مداركي كه بدست آمده از شش قرن قبل از ميلاد در ايران مصرف مي شده است و يك قرن قبل از ميلاد به روم راه يافته و غذاي مهمي براي روميان بوده است . كريستف كلمب تخم كاهو را به دنياي جديد برد بطوريكه از اوائل قرن پانزدهم ميلادي كاهو در هائيتي و باهاما كشت مي شده است .

كاهو گياهي است يكساله كه داراي برگهاي پهن و دراز و سبز روش مي باشد و با طعم كمي شيرين .


انواع مختلف كاهو كه در حال حاضر در آمريكا كشت مي شود حدود 16 نوع مي باشد كه در تمام طول سال وجود دارد رويهمرفته دو دسته كاهو وجود دارد :

1-كاهوي پرورشي و اهلي كه در سالاد استفاده مي شود كه كاهوي گرد Head Lettuce و كاهوي ايراني Romano Lettuce از انواع مهم آن است .


2- كاهوي وحشي يا كاهوي خودرو


كاهوي ايراني از نظر مواد غذايي از كاهوي گرد بهتر است .

كاهوي گرد ارزش غذايي چنداني ندارد زيرا داراي مقدر زيادي الياف است كه توليد گاز و نفخ در معده مي كند .






تركيبات شيميايي:


در صد گرم كاهوي ايراني مواد زير موجود است :


آب 94 گرم


انرژي 18 كالري


پروتئين 1/2 گرم


موادنشاسته اي 0/1 گرم


كلسيم 65 ميلي گرم


فسفر 25 ميلي گرم


آهن 1/5 ميلي گرم


چربي 0/2 گرم


كلسيم 18 ميلي گرم


سديم 10 ميلي گرم


پتاسيم 250 ميلي گرم


ويتامين آ 500 واحد


ويتامين ب 1 0/5 ميلي گرم


ويتامين ب 2 0/08 ميلي گرم


ويتامين ب 3 0/4 ميلي گرم


ويتامين ث 10 ميلي گرم


ارسنيك 0/02 ميلي گرم


اسيد اگزاليك 0/003 ميلي گرم


كاهو ضمنا داراي مواد معدني مانند نيكل ، كبالت ، سولفور و مس مي باشد


مواد شيميايي كاهو عبارتند از : لاكتوكاروم Lactucarum ( كه ماده اي است مخدر ) موم ، رزين ، ماليك اسيد و سوكسي نيك اسيد ، لاكتوم كاروم خواب آور و مسكن است .
از لاكتوم كاروم بعنوان داروي خواب آور و مسكن و نيز در چشم پزشكي براي گشاد كردن مردمك چشم استفاده ميشود .


از كاهو همچنين ماده اي بنام تريداس Thridace گرفته مي شود كه مسكن و ضد درد است .

براي تهيه تريداس ساقه كاهو رسيده را تكه تكه كرده وشيره آنرا با فشار خارج مي سازند .

اين شيره را سپس حرارت داده تا در اثر حرارت مواد آلوميني آن منعقد مي شود در نتيجه مايعي صاف بدست مي آيد .

اين مايع را تحت درجه حرارت كم و در خلاء حرارت داده كه تريداس بدست مي آيد . اين مايع را مي توان خشك كرد و بصورت پودر درآورد .


خواص داروئي:


خواص گياه كاهو


كاهو از نظر طب قديم ايران سرد و مرطوب است

1)كاهو تميز كننده خون است


2)كاهو بعلت داشتن آهن خونساز است


3)ضد تورم است


4)كاهو خواب آور و آرام بخش است


5)كاهو براي ضعف اعصاب مفيد است


6) كاهو ملين و ادرار آور است


7)خوردن كاهو براي ماليخوليا مفيد است


8)كاهو زخم هاي مجاري ادرار و مثانه را درمان مي كند


9)اگر كاهو را با سكنجبين و يا سركه بخورند اشتها آور است


10)كاهو اثر ضد تشنج درد


11)درد معده را تسكين مي دهد


12)كاهو قواي جنسي را تقويت مي كند


13)براي برطرف كردن درد سينه كاهو را بپزيد و بخوريد


14)زنان شيدره اگر مي خواهند كه شيرشان زياد شود بايد كاهوي پخته بخورند


15)ورم غدد لنفاوي را برطرف مي كند


خواص تخم كاهو

تخم كاهو از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است

1-تخم كاهو مخرب و خواب آور است


2-خوردن تخم كاهو زكام را برطرف مي كند


3-تخم كاهو براي درد سينه مفيد است


4-خوردن تخم كاهو براي دستگاه ادراري نافع است و آنهائيكه قطره قطره ادرار مي كنند بايد تخم كاهو بخورند



( در حدود 10 گرم روزانه ) تا اين مرض برطرف شود .



مضرات :

اگر در خوردن كاهو افراط نكيند اين گياه بهيچوجه مضر نيست زياده روي در خوردن كاهو باعث كم شدن قدرت جنسي ، فراموشي و كم شدن حافظه ، ضعف ديد چشم و نفخ شكم ميشود .


براي برطرف كردن اين عوارض مي توان كاهو را با نعناع ، كرفس و زيره ميل كرد

 

 

 

زرشك Barberry

نام علمی Berberis

كليات گياه شناسي


زرشك درختچه اي است داراي ساقه اي خاردار كه ارتفاع آن تا 4 متر نيز ميرسد . چوب اين درخت قهو ه اي ، قرمز و يا زردرنگ مي باشد .

برگهاي آن بيضي شكل با دندانه هاي اره اي و گلهاي آنخوشه اي و زردرنگ است
شاخه هاي زرشك تيغ زيادي درد .

ميوه زرشك قرمز رنگ ، گوشتي بيضوي شكل و داراي طعمي ترش است


قسمت مورد استفاده اين گياه ريشه ، پوست رشه و ساقه ، برگ گل و ميوه آن است .


تركيبات شيميايي:


در تمام قسمت هاي اين گياه آلكالوئيدهاي بربرين Berberine ، اكسياكانتين Oxyaconthine ، بربامين Berbamine وجود دارد .

مقدر آلكالوئيد در پوست ريشه زرشك بيشتر از قسمت هاي ديگر اين گياه است .
ميوه زرشك داراي حدود 4% مواد قندي ، 65 اسيد ماليك و اسيد تارتاريك و مقداير صمغ مي باشد .


زرشك گونه هاي مختلف درد كه مهم تر از همه آنها دو نوع است كه يكي بنام زرشك بي هسته و ديگري زرشك با هسته (داراي دو هسته) ميباشد .



خواص داروئي:



خواص طبي زرشك

زرشك از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است ميوه زرشك خواص زير را دارد:


1)قابض است


2)تقويت كننده قلب و كبد است


3)بواسير خوني را درمان مي كند


4)خونريزي را برطرف مي كند


5)براي برطرف كردن بيماريهاي كبدي مفيد است


6)صفرا بر است


7)دم كرده زرشك را براي برطرف كردن ناراحتي هاي دهان غرغره كنيد .



خواص ريشه و پوست ساقه

1)صفرا بر و مسهل است


2)كبد را پاك و تقويت مي كند


3)اعمال دستگاه گوارش را منظم مي كند


4)سوء هاضمه را از بين مي برد


5)بي اشتهايي را برطرف مي كند


6)براي رفع يبوست مفيد است


7)در درمان يرقان و زردي موثر است


8)نقرس و رماتيسم را برطرف مي كند


9)خانم هائيكه بين دو عادت ماهيانه خونريزي دارند بايد براي برطرف كردن آن از ريشه و ساقه زرشك استفاده كنند .


10)آنهائيكه مبتلا به ورم طحال هستند مي توانند براي معالجه از اين گياه كمك بگيرند .


11)واريس را درمان مي كند .


12)براي معالجه بواسير نافع است .


13)براي برطرف كردن سوزش ادرار مفيد است .


14)فشار خون را پائين مي آورد



15)براي شست وش وي چشم مي توانيد از جوشانده ريشه و ساقه و زرشك استفاده كنيد .


خواص برگ زرشك


1-آب آوردگي بدن را برطرف مي كند .


2-اسهال هاي مزمن را درمان مي كند .


3-برگ زرشك دري مقدر زيادي ويتامين C مي باشد بنابراين در درمان بيماري اسكوربوت اثر مفيد درد .


4-جويدن برگ زرشك باعث محك شدن لثه و دندان مي شود .


5-درموقع آنژين و گلو درد ، دم كرده برگ زرشك را غرغره كنيد .


طرز استفاده:


جوشانده زرشك :

مقدر 20-10 گرم پوست ريشه يا ساقه و يا ميوه زرشك را در يك ليتر آب ريخته و آنرا بجوش بياوريد سپس آنرا از روي اجاق برداشته بگذاريد براي مدت 10 دقيقه بماند .
اين جوشانده را صاف كرده و با شكر يا عسل شيرين كنيد .
مقدار مصرف روزانه آن سه فنجان در فاصله بين غذاهاست .


تنطور زرشك :

اين تنطور را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريدري كنيد .

مقدار مصرف آن 20-10 قطره سه بار در روز مي باشد .



دم كرده زرشك :

مقدار 40 گرم زرشك را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد مدت 10 دقيقه بماند سپس آنرا با شكر يا عسل مخلوط كنيد .
مقدار مصرف آن سه فنجان در روز و در فاصله بين غذاهاست .


مضرات :

مصرف مقدار زياد زرشك و يا ساقه و برگ آن براي زنان حامله مناسب نيست زيرا رحم را تحريك مي كند و ممكن است باعث سقط جنين شود.

 

 

 

 

پنيرك:

گیاهی است که به حالات خودرو در جنگلها و اراضی غیرمزروع می روید و از ارتفاع آن تا شصت سانتی متر میرسد. ریشه های آبدار و سفید رنگی دارد و ساقه آن استوانه ای شکلوراست است. برگهای آن بزرگ و دارای دم برگ است و گلهای انبه رنگ گلی مایل به بنفش و دارای خصوص تیره است این گلهاپس از خشک شدن به رنگ آبی در می آیند در کاشان به این گیاهمولجه می گویند.
خواص درمانی: پنیرک حاوی موسیلاژ( لعاب نباتی) و ویتامین های a , b , c است از برگ و گل این گیاه در طب استفاده می شود پنیرک ضد سرفه و مرهم سینه است خاصیت مسهلی و نرم کننده دارد دم کرده آن برای کسانی که دچار یبوست و دارای معده و روده های تنبلی هستند توصیه می شود.
جوشانده آن باری عفونتهای مثانه و اسهال خونی و سرفه های شدید مفید و موثر است. برگ و ریشه پنیرک را اگر به شکل ضماد در آورید و روی دمل و یا کورک بگذارید فورا سر باز می کند چون خاصیت مسهلی دارد و برای ورم مجاری گوارش و ادرار مفید است.
 

 

 

 

خواص درمانی پامچال:


پامچال گیاه زیبایی است که بصورت علفی می باشد و خودرواست برگهای آن کرکدار پرچین و بیضی شکل است و گلهای آنافتاده و زرد رنگ است و در فصل بهار سبز می شود ریشه آنمحکم است و زمانی که تازه می باشد بوی تندی از آن به مشاممی رسد گلهای پامچال در ماههای اردیبهشت تا تیر ظاهر میشود پامچال در کنار جاده ها و چمن ها و جاهایی که علف میروید سبز می شود.
خواص درمانی: پامچال در طب به عنوان کرم کش و ضد تشنج استفاده می شود و در بیماریهای عصبی هیستری و تشنجات اطفال مصرف می شود گلهای پامچال داروی موثری برای برونشیت زکام های مغزی و سرفه های مزمن است و اگر کسی به گریپ مبتلا شود می تواند از دم کرده گل پامچال استفاده کند زیرا با اثر بخشی سریع ان خیلی زود از این ناراحتی خلاص می شود همچنین این دم کرده برای کسانی که مبتلا به سر دردهای شدید و میگرن و دل بهم خورده هستند مفیت است.
گل پامچال مقوی و تب بر است .ریشه پامچال را به مقدار 20 تا 30 گرم در یک لیتر آب بجوشانید و برای درمان سیاه سرفه سینه پهلو برونشیت و امراض مربوط به مجاری ادراری مصثرف کنید برای درمان و معالجه ورم کوفتگی که در اثر ضربه وارد می شود و ایجاد خون مردگی در آن ناحیه می کند ریشه پامچال را در یک لیتر آب بجوشانید و بعد پارچه ای را در آن خیس کنید و روی ورم بگذارید و محل ضرب دیدگی را کمپرس کنید
 

خواص درماني بد گياه:

گیاهی خودرو می باشد که بیشتر در مزارع و باغها می رویددر مازندران به آن سگ واش می گویند و زیرا سگها به حکمغریزه فطری هنگامی که ثقل معده و یا روده پیدا بکنند اینگیاه را با حرص و ولع زیادی می خورند تا بیماری آنها برطرفشود ساقه های آن بلند و باریک و گره دار است و برگهای آندراز و سر تیز است گلهای آن به شکل خوشه گندم می باشد.
خواص درمانی: جوشانده ده تا بیست گرم ریشه بید گیاه در یک لیتر آب و با اضافه کردن مقدرای شیرین بیان در معالجه حبس البول و شن کلیه و مثانه مفید می باشد باید توجه داشت که این گیاه در ایران مصارف طبی ندارد و بیشتر از چوب آن به عنوان هیزم استفاده می کنند
 

خواص درماني بد گياه:

گیاهی خودرو می باشد که بیشتر در مزارع و باغها می رویددر مازندران به آن سگ واش می گویند و زیرا سگها به حکمغریزه فطری هنگامی که ثقل معده و یا روده پیدا بکنند اینگیاه را با حرص و ولع زیادی می خورند تا بیماری آنها برطرفشود ساقه های آن بلند و باریک و گره دار است و برگهای آندراز و سر تیز است گلهای آن به شکل خوشه گندم می باشد.
خواص درمانی: جوشانده ده تا بیست گرم ریشه بید گیاه در یک لیتر آب و با اضافه کردن مقدرای شیرین بیان در معالجه حبس البول و شن کلیه و مثانه مفید می باشد باید توجه داشت که این گیاه در ایران مصارف طبی ندارد و بیشتر از چوب آن به عنوان هیزم استفاده می کنند
 

خواص درمانی بهار نارنج:


در فصل بهار درختان نارنج شکوفه می نشینند و گل سفید ومعطری می دهند که به آن بهار نارنج گویند.
خواص درمانی: برگ و گل درخت نارنج اختلالات عصبی تپش قلب هیستری و حالت صرع و حمله تشنجات معدی انژین و انواع بی خوابی را تسکین می دهد هضم غذا را آسان می سازد و همچنین عرق آور و کرم کش می باشد. پوست نارنج معده را تقویت می کنند و اشتها را باز می گرداند.
کسانی که دچار یبوست می باشند باید یک پوست نارنج تازه را بجوشنانند و اولین آن آ« را بریزند زیرا بسیار تلخ می باشد سپس دوباره مقداری آب اضافه کنند و بیست دقیقه بجوشانند آ«گاه آن را از آب درآورند و خشک کنند و آن را صبح ناشتا میل نمایند. بلافاصله به تخلیه مدفوع کمک می کند.و یبوست را بر طرف می سازد.
از شکوفه درخت نارنج عرقی می گیرند که به عرق بهار نارنج معروف است و خاصیت آن این است که اعصاب را آرامش می بخشد و برای معالحه سر درد مفید و موثر است
 

 گل ساعتی و پیشگیری:

اقوام آزتک در مکزیک قبل از ورود اسپانیائیها از اثرات خواب آوری و ضد اضطرابی این گیاه استفاده می‌کردند.

این گیاه بواسطه اثراتش در پیشگیری از :

* بروز شدید علائم ترک اعتیاد

* بی خوابی

موثر می‌باشد.





خانواده:

Passifloraceae

مشخصات:

گیاهی علفی، چند ساله، دارای ریزوم که چندین ساقه بالارونده و پیچ دار از آن خارج می‌شوند.
برگها متناوب، بدون کرک، با دمبرگ و لوب های پنجه‌ای از ساقه‌ها جدا می‌شوند.
گل‌ها با دمگل منفرد و بلند از محور برگهای بالائی جدا می‌شوند، هر گل دارای 5 کاسبرگ سبز روشن و 5 گلبرگ سفید رنگ است.
میله‌های پرچم، متعدد، بنفش رنگ و بصورت دایره‌ای کل نمای گل را از بالا به خود اختصاص داده و در مرکز آنها پرچم‌ها که شکل چخماق تفنگ را دارند در جهات مختلف شکل عقربه‌های ساعت را بخود گرفته‌اند.

میوه گوشتی، معطر، زرد و تخم مرغی شکل بوده و دارای گوشت سفید و تعدادی دانه با بافت خشن می‌باشد.

زمان جمع آوری گیاه اواخر تابستان است.

پراکندگی:
بومی‌شرق و جنوب آمریکای شمالی و شرق هند می‌باشد.


بخش های مورد استفاده:
تمام گیاه


ترکیبات شیمیائی:

* هارمینHarmin، هارمانHarman و هارمولHarmul از گروه الکالوئیدها

* کرایزین Chrysin از فلاونوئید‌ها

* مالتولMaltol از گلیکوزیدها

از مواد موثره اصلی می‌باشند.

خواص:

آرامبخش و ضد اضطراب:

ناشی از کرایزین می‌باشد که بر روی گیرندههای بنزودیازپینی اثر مثبت Agonist دارد و نیز ناشی از مالتول بوده که اثرات آرامبخشی دارد( برخلاف هارمالین و هارمین)


محرک مغز:
بواسطه هارمالین و هارمین که آنزیم منوامین اکسیداز MAO را مهار کرده و باعث تحریک مغز می‌گردد.

خواب آور:

اثر خواب آوری ملایم داشته و معمولا" برای این اثر همراه گیاهان دیگر استفاده می‌گردد.

باز کننده عروق:
بواسطه اثر الکالوئید های گیاه می‌باشد.

شل کننده عضلات:
شل کننده عضلات اسکلتی می‌باشد. ( ولی بر روی عضلات رحم اثر انقباضی دارد. )


موارد مصرف:

پیشگیری:

اضطراب و بی خوابی:
در مواردی که تنش روزمره زیاد می‌باشد می‌تواند از بروز بی‌خوابی پیشگیری کند.

درمان :

اضطراب:
در درمان اضطراب خفیف تا متوسط موثر می‌باشد.

بی‌خوابی:
اثر خواب آوری ملایمی ‌دارد و روز بعد اختلال هشیاری برای فرد ایجاد نمیکند و بخصوص در روزهایی که فشارکاری و فکری زیاد بوده است، موثر است.

دردهای عصبی:
در درمان دردهایی که منشاء عصبی دارند، موثر می‌باشد.

گر گرفتگی:
در درمان گرگرفتگی دوران یائسگی موثر می‌باشد.

ترک اعتیاد:
در مصرف توام با داروهای ترک اعتیاد باعث کاهش اضطراب، بی‌خوابی،اسپاسم عضلانی و دیگر علائم حین ترک اعتیاد می‌گردد.


موارد احتیاط و منع مصرف:

* در اطفال کوچکتر از 2 سال منع مصرف دارد.

* در افراد بالای 65 سال درمان با مقادیر کمتر شروع می‌گردد.


تداخلات داروئی:

* با اثر گذاشتن بر روی پلاکت‌ها منجر به افزایش احتمال خونریزی مخصوصا" در حضور داروهای ضد انعقاد، می‌گردد.

* مصرف همزمان با داروهای

ضد تشنج : کاربامازپینCarbamazepine، فنی توئینPhenitoine، سدیم والپرواتValproate sodium
باربیتوراتها: فنوباربیتالPhenobarbital

بنزودیازپین ها: دیازپام Diazepam

ضد افسردگی سه حلقه‌ای: امی‌تریپتیلن Amitriptilene

آنتی هیستامین ها: دیفن هیدرامین Diphenhydramine
منجر به افزایش حالت خواب آلودگی و اختلال هشیاری میگردد.

* مصرف توام با داروهای مهار کننده منو آمینو اکسیداز MAOI,s ممنوع است.

مصرف در دوران بارداری:

بعلت اثرات منقبض کننده بر روی عضلات رحم سقط زا بوده و مصرف آن ممنوع است.


مصرف در دوران شیردهی:
بدلیل ورود به �